Việc quy hoạch 3 loại rừng trở nên vô cùng cấp bách và rất cần thiết khi mà vấn nạn xâm canh rừng vẫn còn tiếp diễn, để lại những thiệt hại nặng nề kéo dài cho nước ta.
Pháp luật quy định thế nào về đất rừng ? Tầm quan trọng của quy hoạch 3 loại rừng như thế nào ? Trong bài viết dưới đây, Nhadatgiathat.com xin được giải đáp cho bạn đọc.
Nội Dung Chính Bài Viết
Định Nghĩa Về Đất Rừng
Đất rừng chiếm một số lượng lớn diện tích đất ở nước ta (khoảng ¾). Đất rừng vô cùng quen thuộc và gắn bó với con người, nhưng đồng thời cũng là nguồn tài nguyên quý giá.
Đất rừng không chỉ có tầm ảnh hưởng to lớn đến đời sống của con người, mà còn mang lại ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc phát triển kinh tế, môi trường và chính trị cho cả một quốc gia.
Tại Việt Nam, Pháp luật có những chính sách được quy định rõ ràng về đất rừng từ rất sớm trong Luật đất đai các năm 1993 và 2003. Ngoài ra, vào năm 2004 còn xuất hiện thêm Luật đất đai và bảo vệ rừng, càng củng cố sức ảnh hưởng của đất rừng đối với đời sống.
Phân Loại Đất Rừng Như Thế Nào ?
Hiện nay, không ít người vẫn còn chưa nhận diện được hay nhầm lẫn về các loại đất rừng với nhau. Rất nhiều các câu hỏi khác nhau được đặt ra xoay quanh việc phân loại đất rừng cùng các quy định về pháp luật.
Theo quy định tại Điều 10 Luật đất đai 2013 số 45/2013/QH13 chia đất đai thành 2 loại : đất nông nghiệp và đất phi nông nghiệp.
Đất nông nghiệp được quy định gồm 8 loại mà 3 trong số đó thuộc về đất rừng là : đất rừng sản xuất, đất rừng phòng hộ và đất rừng đặc dụng.
Quy Định Pháp Luật Về 3 Loại Đất Rừng
-
Đất rừng sản xuất :
Theo Khoản 4 Điều 5 Luật Lâm nghiệp 2017 số 16/2017/QH14 quy định khái niệm của đất rừng sản xuất : là đất được sử dụng chủ yếu vào mục đích sản xuất nông – lâm – ngư nghiệp kết hợp như : sản xuất và kinh doanh gỗ, nuôi trồng thuỷ sản,…; cung cấp lâm sản; cung ứng dịch vụ môi trường rừng; du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí.
-
Đất rừng phòng hộ :
Theo Khoản 3 Điều 5 Luật Lâm nghiệp 2017 số 16/2017/QH14 quy định khái niệm của đất rừng phòng hộ : là đất được sử dụng chủ yếu để bảo vệ nguồn nước, bảo vệ đất, chống xói mòn, sạt lở, lũ quét, lũ ống, chống sa mạc hóa, hạn chế thiên tai, điều hòa khí hậu, góp phần bảo vệ môi trường, quốc phòng, an ninh, kết hợp du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí; cung ứng dịch vụ môi trường rừng; được phân theo mức độ xung yếu bao gồm :
a) Rừng phòng hộ đầu nguồn; rừng bảo vệ nguồn nước của cộng đồng dân cư; rừng phòng hộ biên giới;
b) Rừng phòng hộ chắn gió, chắn cát bay; rừng phòng hộ chắn sóng, lấn biển.
-
Đất rừng đặc dụng :
Theo Khoản 2 Điều 5 quy định khái niệm của đất rừng đặc dụng : là đất được sử dụng chủ yếu để bảo tồn hệ sinh thái rừng tự nhiên, nguồn gen sinh vật rừng, nghiên cứu khoa học, bảo tồn di tích lịch sử – văn hóa, tín ngưỡng, danh lam thắng cảnh kết hợp du lịch sinh thái; nghỉ dưỡng, giải trí trừ phân khu bảo vệ nghiêm ngặt của rừng đặc dụng; cung ứng dịch vụ môi trường rừng bao gồm :
a) Vườn quốc gia;
b) Khu dự trữ thiên nhiên;
c) Khu bảo tồn loài – sinh cảnh;
d) Khu bảo vệ cảnh quan bao gồm rừng bảo tồn di tích lịch sử – văn hóa, danh lam thắng cảnh; rừng tín ngưỡng; rừng bảo vệ môi trường đô thị, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế, khu công nghệ cao;
đ) Khu rừng nghiên cứu, thực nghiệm khoa học; vườn thực vật quốc gia; rừng giống quốc gia.
Định Nghĩa Về Quy Hoạch
Quy hoạch là việc phân bố không gian, sắp xếp các hoạt động kinh tế – xã hội, an ninh quốc phòng, dịch vụ và đời sống gắn với phát triển, sử dụng tài nguyên, bảo vệ môi trường trên lãnh thổ xác định (quận huyện, tỉnh,…) để sử dụng hiệu quả các nguồn lực, lập kế hoạch, quản lý để phục vụ mục tiêu phát triển bền vững cho đất nước theo thời gian.
Quy Hoạch 3 Loại Rừng Là Gì ?
Quy hoạch 3 loại rừng là quá trình nhằm điều chỉnh quy mô đất lâm nghiệp cũng như cơ cấu các loại rừng, phù hợp với việc quy hoạch sử dụng đất, tình hình thực tế của địa phương, quốc gia.
Quy hoạch 3 loại rừng còn có một mục tiêu không kém phần quan trọng khác : khắc phục, sửa đổi những bất cập đã và đang phát sinh trong quá trình sử dụng đất rừng. Từ đó mà điều chỉnh, lên kế hoạch quy hoạch 3 loại rừng.
Tại Sao Cần Phải Quy Hoạch 3 Loại Rừng ?
- Làm gián đoạn quá trình phát triển kinh tế-xã hội
- Cản trở việc phát triển giao thông hạ tầng
- Nhà nước không thể thực hiện các chính sách để xây dựng nông thôn mới
- Thiên tai hoành hành do rừng thưa thớt
- Xâm canh, khai thác đất rừng trái phép
Lợi Ích Sau Khi Quy Hoạch 3 Loại Rừng ?
- Khắc phục kinh tế ở địa phương, vùng, quận huyện,..
- Giảm thiểu tình trạng lạm dụng đất rừng, phá rừng
- Đảm bảo an toàn và tính mạng của người dân
- Giảm thiên tai : sạt lở đất, sụt lún,…
- Bảo vệ rừng bền vững, tăng độ che phủ của rừng
Thực Trạng Của Quy Hoạch 3 Loại Rừng ?
Công tác quản lý, bảo vệ 3 loại rừng hiện nay vẫn còn rất nhiều vướng mắc. Đất rừng được giao cho địa phương trên thực tế và giấy tờ có nhiều điểm bất hợp lý, sai số do quy hoạch chưa sát sao, kiểm kê và rà soát còn nhiều bất cập chưa thể xử lý.
Thậm chí, nhiều diện tích rừng, đất lâm nghiệp được quy hoạch theo chức năng của 3 loại rừng đã không còn phù hợp với những tiêu chí, quy định mới và điều kiện thực tế của nhiều địa phương đang sở hữu rừng hiện nay, gây ra tổn thất kinh tế nặng nề cho nhà nước.
Nguyên Nhân Do Đâu Mà Đất Sản Xuất Lại Nằm Trong Vùng Quy Hoạch ?
-
Quy hoạch chưa phù hợp với thực địa
Có rất nhiều xóm, làng, bản,… được xây dựng lâu đời từ trước bị quy hoạch chồng chéo lên, gây thiệt hại và ảnh hưởng cho người dân và địa phương. Có những hộ gia đình sở hữu nhiều héc ta đất, canh tác làm nông là nguồn thu nhập chính, nhưng nay lại nằm trong diện tích quy hoạch rừng, không thể thu hoạch để trang trải cuộc sống.
Chính quá trình điều chỉnh quy hoạch, rà soát 3 loại rừng thực tế đã không thể làm tròn được vai trò của mình, để lại hậu quả nghiêm trọng, thất thoát tiền bạc, ảnh hưởng đến đời sống, quá trình phát triển kinh tế – xã hội của nhân dân.
-
Người dân chưa thực sự quan tâm
Khi các dự án rà soát và quy hoạch đất rừng được phê duyệt bởi các cấp cao, chính quyền các địa phương đã có thực hiện chỉ đạo công bố minh bạch cho người dân để họ chủ động và linh hoạt sản xuất, tránh vi phạm pháp luật.
Tuy vậy, kế hoạch không được trọn vẹn bởi sự thờ ơ, thiếu coi trọng của người dân. Xuất phát từ việc rất nhiều hộ dân không tham gia vì nhiều lý do khác nhau tại các buổi công bố quy hoạch, thậm chí còn có thái độ trốn tránh. Chính sự thiếu hiểu biết đã dẫn đến rất nhiều vụ xâm hại rừng trên diện rộng.
Tại Sao Việc Quy Hoạch 3 Loại Rừng Liên Tục Bị Trì Hoãn ?
Việc quy hoạch 3 loại rừng liên tục bị trì hoãn nguyên nhân chính là do sự thiếu hợp tác đến từ chính quyền và các hộ dân ở địa phương. Việc triển khai và thực hiện các chính sách còn chậm, chưa đột phá. Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng thì chưa được quan tâm đúng mực.
Quá trình rà soát, kiểm tra thiếu nghiêm túc, sát sao đã dẫn đến rất nhiều sai số và chi tiết có trên cơ sở dữ liệu, bản đồ, … về quy hoạch 3 loại rừng. Mục đích sử dụng rừng chưa được chính quyền kiểm soát chặt chẽ, tuân thủ pháp luật, tạo cơ hội cho các thành phần xấu lợi dụng xâm hại rừng, phá rừng, khai thác trái phép.
Thậm chí, đã ghi nhận rất nhiều trường hợp chống đối, gây sức ép đến các cơ quan chức năng bằng cách gửi thư gây rối, bạo loạn, làm ảnh hưởng trật tự khu vực mà đặc biệt là tại biên giới nước ta – nơi mà các thế lực xấu luôn muốn chia rẽ tình hình chính trị của đất nước bằng những lời lẽ kích động và xuyên tạc.
Ai Phải Chịu Trách Nhiệm Cho Việc Xâm Hại Rừng ?
Chính quyền địa phương có trách nhiệm rất lớn trong việc để cho tình trạng xâm canh rừng, phá rừng,… kéo dài theo thời gian. Nếu không có động thái can thiệp dứt khoát, rõ ràng, xử phạt thật nghiêm khắc những sai phạm từ các cấp chính quyền thì việc khai thác rừng trái phép sẽ vẫn còn tiếp diễn.
Từ ban đầu, nếu việc quản lý đất rừng nghiêm ngặt, quyết đoán thì sẽ không tạo ra sơ hở cho người khác lợi dụng. Thậm chí, đã có những trường hợp ghi nhận chính quyền địa phương thu tiền công khai các đối tượng xâm canh như là một loại tiền “bảo kê” để họ “nhắm mắt làm ngơ”, tiếp tục để cho các hoạt động trái phép thực hiện.
Không dừng lại ở đó, có rất nhiều các trường hợp khai thác đất rừng mà thủ phạm lại chính là các hộ dân nghèo. Vì phải lo cho cái ăn cái mặc của gia đình, nhiều người dân vùng sâu vùng xa thiếu hiểu biết đã chọn đốt phá rừng để làm nương rẫy, xây nhà trên đất rừng đã được quy hoạch.
Khi chính quyền ra lệnh cho phá dỡ vùng xâm canh của các hộ dân, họ sẽ lại mất đi kế sinh nhai, và lại chọn những nơi khác để xâm lấn rừng, tạo thành một vòng tuần hoàn luẩn quẩn không dứt.
Sự khắc khổ và thiếu hiểu biết của những người dân nghèo không thể khiến họ chấp hành pháp luật, bảo vệ rừng. Vì lẽ đó, các cấp chính quyền dù có biết thì cũng khó có thể xử lý triệt để những sai phạm trên, từ đó mà việc răn đe và giáo dục cho người dân nghèo trở thành một bài toán chưa thể giải quyết.
Không Thể Quy Hoạch 3 Loại Rừng Gây Ra Những Thiệt Hại Nào ?
- Diện tích đất rừng trên giấy tờ sai số
- Kinh tế – xã hội của địa phương và đất nước
- Thiên tai ngày càng gia tăng và phát triển mạnh mẽ
- Đẩy lùi tiến bộ trên toàn vùng
- Làm tổn hại chất lượng đất
- Tạo ra nhiều xung đột và tranh chấp
- An ninh quốc phòng không được đảm bảo
Những Phương Án Giải Quyết Tình Trạng Quy Hoạch 3 Loại Rừng ?
- Công bố minh bạch quy hoạch 3 loại rừng
- Khảo sát từ người dân, lấy ý kiến để tiếp thu và sửa đổi trong quá trình quy hoạch 3 loại rừng
- Sự đồng thuận và phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền và người dân
- Tuyên truyền và vận động người dân đến các buổi công bố quy hoạch
- Tập trung xây dựng hoàn chỉnh các cơ chế
- Rà soát, điều chỉnh quy hoạch 3 loại rừng phù hợp thực tiễn
- Tạo ra các chính sách thu hút và khuyến khích cho các nhà đầu tư
- Khai thác tiềm năng và thế mạnh của hệ sinh thái rừng (du lịch, tham quan,…)
Lời Kết
Hi vọng những thông tin mà Nhadatgiathat.com cung cấp về nội dung của “Quy hoạch 3 loại rừng là gì? Pháp luật quy định thế nào về đất rừng” giúp bạn tham khảo được các thông tin pháp lý cần thiết.